آی پزشک مجله سلامتی و تندرستی

به عفونتیا التهابیکه در پشت گلو (حلق و لوزه‌ها) ایجاد می‌شود فارنژیتمی‌گویند. این بیماری باعث ایجاد ناراحتی، درد و خارش در گلو شده و معمولا در عرض ۳ تا ۷هفته به مرحله حاد می‌رسد و سپس کم کم و به مرور زمان بهبود پیدا می‌کند. البته فارنژیت مزمن بیشتر از ۷ هفته هم ادامه داشته و برای درمان آن حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

قصد داریم که به معرفی بیماری فارنژیت و راه‌های درمان خانگی آن بپردازیم. با ما همراه باشید…

علت‌های ابتلا به فارنژیت و عوامل افزایش خطر ابتلا

این بیماری بیشتر از طریق عفونت ویروسی مانند: سرماخوردگیایجاد می‌شود تا در اثر عفونت باکتریایی یا قارچی.

علاوه بر این ممکن است به دلیل عواملی مانند: تغییرات سریع آب و هوا، حساسیت مزمن، داد کشیدنی که باعث آسیب به حلق می‌شود و … به وجود بیاید.

عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را بالا می‌برند شامل :

• سرماخوردگی یا آنفولانزا؛
• تماس نزدیک یا تنفس دهانی با کسی که به گلو درد یا سرماخوردگی مبتلاست؛
• سیگارکشیدن؛
• عفونت‌های سینوسی؛
• حساسیت به مواد خاص و قرار گرفتن در معرض آب و هوای سرد و خشک است.

یکی از رایج ترین علائم فارنژیت گلودرد‌های خفیف تا شدید است. علائم دیگر این بیماری به مقدار التهاب گلو و پیشرفت این بیماری بستگی دارد. به طور کلی علائمی‌را که همه بیماران کمابیش تجربه می‌کنند عبارتند از:

• احساس خراشیده شدن گلو؛
• سرفه (معمولا سرفه‌های خشک)؛
• عطسه؛
• آبریزش بینی؛
• تب و لرز؛
• سردرد‌های شدید؛
• درد مفاصل؛
• درد‌های عضلانی؛
• بروز جوش و لکه‌های پوستی؛
• تورم گره‌های لنفاوی گردن؛
• خستگی مزمن؛
• به سختی قورت دادن غذا؛
• بی اشتهایی؛
• احساس وجود جسم خارجی در گلو (می‌تواند به دلیل تورم غدد لنفاوی باشد)؛
• خلط زیاد؛
• پر رنگ شدن رگ‌های خونی اطراف حلق؛
• تغییر تن صدا.

در مواردی بسیار نادر، فارنژیتی که به دلیل عفونت باکتریایی به وجود آمده ممکن است به ورم لوزه، عفونت گوش، عفونت سینوسی، ورم چرکی گلوو آبسه در پشت لوزهمنجر شود.

در اکثر مواقع این بیماری در مدت ۱ الی ۲ هفته و بدون مصرف داروی خاصی بهبود می‌یابد. در صورتی که به این بیماری مبتلا شده اید می‌توانید با استفاده از برخی داروهای خانگی، شدت بیماری و علائم آن را کمتر کنید. این داروها در اکثر آشپزخانه‌ها پیدا می‌شوند و درمانی کم خطر محسوب می‌شوند.

درمان خانگی فارنژیت و التهاب گلو

۱. سرکه سیب

سرکه سیب یک نوشیدنی اسیدی است که برای طعم دهی در اکثر غذاها استفاده می‌شود. آیا می‌دانستید که این نوشیدنی علاوه بر طعم خوبی که به غذا می‌دهد دارای خاصیت ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد قارچی است؟

پس اگر در آشپزخانه تان این سرکه جادویی را دارید، وقت را برای درمان فارنژیت تلف نکنید! سرکه سیب چندین ماده مغذی و ویتامین دارد که می‌تواند سیستم ایمنی بدنتان را قوی تر و سطح pH بدن را متعادل کند. برای استفاده از سرکه سیب در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورالعمل‌های زیر را انجام دهید:

• حدود یک یا دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب گرم بریزید و آن را به خوبی مخلوط کنید. سپس برای خوش طعم شدن و همچنین درمان التهاب گلو مقداری عسل به آن اضافه کنید و به آرامی‌آن را بنوشید. می‌توانید این مخلوط را یک یا دو بار در روز درست کنید و تا زمانی که حالتان بهتر شود از آن بنوشید.
• یک قاشق غذاخوری نمک، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و یک فنجان آب گرم را با هم مخلوط کرده و هر ۱۵ دقیقه یک بار این محلول را غرغره کنید. با این کار گلودرد و علائم دیگر آن به مرور زمان بهتر می‌شوند.

۲. فلفل کاین

یکی دیگر از داروهای خانگی مؤثر و رایج در درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فلفل کاین است. در گذشته از این فلفل برای طعم دهی بی نظیر غذا و سم‌زدایی بدن استفاده می‌شد. در فلفل کاین ترکیبی به نام کپسایسین وجود دارد که دارای خواص ضد التهابی، ضد ویروسی و ضد باکتری است.

این ماده طبیعی درد‌ها و التهابات شما را کمتر کرده و با عفونت‌های بدنتان مبارزه می‌کند. برای استفاده از فلفل کاین در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورات زیر را انجام دهید:

• نصف قاشق چای‌خوری فلفل کاین را در یک لیوان آب داغ بریزید و آن را به خوبی مخلوط کنید. برای بیشتر کردن خاصیت دارویی این مخلوط می‌توانید یک قاشق غذاخوری آب لیمو را هم به آن اضافه کنید. هر روز چندین بار این محلول را غرغره کنید تا بعد از چند روز حالتان بهتر شود.
• یک چهارم قاشق چای‌خوری فلفل کاین و کمی‌عسل و آب لیمو را در یک فنجان آب گرم بریزید و به خوبی مخلوط کنید. تا زمانی که حالتان بهتر شود می‌توانید در طول روز، هر بار مقداری از این نوشیدنی را به آرامی‌میل کنید.

۳. آب نمک

نمک در هر آشپزخانه‌‌‌ای وجود دارد. غرغره کردن با آب نمک گرم از قدیم تا به حال یکی از یک روش‌های ساده و مؤثر برای درمان گلو درد بوده است. جالب است بدانید که این ماده طعم دهنده غذا ،که خیلی ساده از کنار آن می‌گذریم، می‌تواند به راحتی باکتری یا ویروس‌های ایجاد کننده فارنژیت را از بین ببرد.

برای استفاده از نمک در درمان فارنژیت طبق دستور زیر عمل کنید:

1. سه قاشق چای‌خوری نمک (ترجیحا نمک دریا؛ ولی اگر ندارید همان نمک معمولی هم عالی است) را در دو فنجان آب گرم بریزید و آن را به خوبی مخلوط کنید تا نمک به خوبی حل شود.
2. این مخلوط را غرغره کنید اما آن را قورت ندهید. بعد از غرغره کردن، آب را بیرون بریزید.
3. به مدت یک الی دو روز، می‌توانید چندین بار در روز آب نمک را غرغره کنید.

۴. عسل

خب! نوبت درمان باستانی فارنژیت رسید. سابقه استفاده از عسل برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به هزاران سال قبل بر می‌گردد. مطالعاتی که به تازگی انجام شده اند نشان داده اند که عسل برای درمان عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی خیلی بهتر از داروهای شیمیایی عمل می‌کند. این ماده مغذی دارای خاصیت ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد قارچی است و به راحتی با هر عفونتی مبارزه می‌کند و درمان را آسان تر می‌کند. برای استفاده از عسل در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورات زیر را انجام دهید:

• سرکه سیب و عسل را به یک اندازه در ظرف ریخته و آن را به خوبی هم بزنید. برای کم کردن درد و علائم فارنژیت می‌توانید هر چهار ساعت یک قاشق غذاخوری از این مخلوط میل کنید.
• یک قاشق چای‌خوری عسل را در یک فنجان آب گرم بریزید و آن را هم بزنید تا عسل کاملا حل شود. سپس نصف یک لیمو را آب بگیرید و به مخلوط اضافه کنید و دوباره هم بزنید. در طول روز هر چند ساعت یک بار کمی‌از این مخلوط میل کنید.

۵. نارون لغزنده

پودر نارون لغزنده از پوست درخت نارون بدست می‌آید و از گذشته تا کنون در طب سنتی برای درمان گلودرد استفاده می‌شده است. به این دلیل به این ماده لغزنده می‌گویند که بعد از مخلوط شدن با آب، حالت ژله‌‌‌ای و نرم پیدا می‌کند. این ژل می‌تواند به راحتی درد گلو و التهابات آن را کاهش دهد.

برای استفاده از نارون لغزنده در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورالعمل‌های زیر را انجام دهید:

• دو قاشق چای‌خوری پودر نارون لغزنده را به دو فنجان آب جوش اضافه کنید و آن را به خوبی هم بزنید. سپس روی آن را به مدت ۵ دقیقه با یک ظرف بپوشانید تا به خوبی دم بکشد. بعد از آن می‌توانید این چای را دو بار در روز میل کنید. برای درمان سریع تر چندین بار در روز این چای را دم کرده و بنوشید.
• قرص‌های عصاره نارون لغزنده را از فروشگاه‌ها و داروخانه‌های معتبر تهیه کرده و مصرف کنید.

۶. ریشه شیرین بیان

هزاران سال است که از ریشه شیرین بیان برای درمان گلودرد استفاده می‌شود. این گیاه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به درمان عفونت‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند.

برای استفاده از ریشه شیرین بیان در درمان فارنژیت می‌توانید طبق یکی از دستورات زیر عمل کنید :

• یک قاشق غذاخوری ریشه شیرین بیان خرد شده را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را کمی‌هم بزنید. سپس سر آن را با یک ظرف بپوشانید و بگذارید پنج دقیقه دم بکشد. برای خوش طعم شدن و افزایش خاصیت دارویی این نوشیدنی، یک قاشق چای‌خوری آب لیمو را صاف کنید و به آن اضافه کنید. تا زمان بهبودی می‌توانید روزی یک بار این نوشیدنی را بنوشید و از خواص دارویی آن بهره ببرید.
• یک و نیم قاشق غذا خوری پودر شیرین بیان و عسل را در یک لیوان آب ولرم بریزید و با یک قاشق آن را به خوبی مخلوط کرده و روزی یک بار این نوشیدنی را میل کنید.
• علاوه بر موارد بالا می‌توانید برای بهتر کردن گلویتان، آب نبات‌های حاوی شیرین بیان را مصرف کنید.

توجه: مصرف شیرین بیان برای افرادی که دیابت، فشار خون بالا، بیماری آدرنال، کاهش عملکرد کلیه یا کبد دارند ضرر دارد!

۷. زنجبیل

زنجبیل سرشار از موادی است که خواص ضد التهابی دارند و برای درمان التهاب، ورم حلق و کاهش درد آن عالی است. این ماده خوش عطر، ویروس‌ها و باکتری‌ها را به راحتی از بین برده و عفونت را درمان می‌کند. برای استفاده از زنجبیل در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورالعمل‌های زیر را انجام دهید:

• یک قاشق چای‌خوری ریشه زنجبیل خرد شده و یک فنجان آب را درون یک ظرف ریخته و آن را روی حرارت قرار دهید تا به مدت ۵ دقیقه بجوشد. سپس ظرف را کنار بگذارید تا کمی‌خنک شود. می‌توانید چند قطره آب لیمو به آن اضافه کرده و به صورت گرم ۲ الی ۳ بار در روز میل کنید.
• می‌توانید یک تکه کوچک از زنجبیل را چندین بار در روز بجوید تا علائم فارنژیت کمتر شود.

۸. زردچوبه

زردچوبه علاوه بر اینکه طعم دهنده عالی محسوب می‌شود، یکی از موادی است که خاصیت ضد عفونی کنندگی و ضد التهابی قوی‌‌‌ای دارد. برای استفاده از زردچوبه در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورالعمل‌های زیر را انجام دهید:

• نصف قاشق چای‌خوری زردچوبه و نصف قاشق چای‌خوری نمک معمولی را در یک فنجان آب گرم بریزید و به خوبی مخلوط کرده و دو بار در روز آن را غرغره کنید.
• نصف قاشق چای خوری زردچوبه و مقدار کمی‌پودر فلفل سیاه را در یک لیوان شیر داغ بریزید و آن را به خوبی مخلوط کنید و به آرامی‌بنوشید. اگر می‌خواهید سریع تر خوب شوید این نوشیدنی را یک یا دو بار در روز میل کنید.

۹. ریشه مارشمالو

در هزاران سال قبل مصریان باستان از ریشه مارشمالو و عسل برای درمان گلودرد استفاده می‌کردند. ریشه این گیاه سوزش گلو را درمان کرده و با ایجاد لایه‌‌‌ای مخاطی بر روی حلق و گلو از آسیب بیشتر به آن جلوگیری می‌کند.

برای استفاده از ریشه مارشمالو در درمان فارنژیت طبق دستور زیر عمل کنید:

1. یک قاشق غذاخوری ریشه مارشمالو خشک شده را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید.
2. یک ظرف بر روی آن بگذارید و ۱۵ الی ۲۰ دقیقه صبر کنید.
3. بگذارید مخلوط کمی‌خنک شود. سپس آن را صاف کنید و مقداری عسل به آن اضافه کنید.
4. برای درمان فارنژیت هر روز ۲ الی ۳ فنجان از این چای گیاهی درست کرده و میل کنید.

توجه: ریشه مارشمالو قند زیادی دارد و به همین دلیل خانم‌های باردار یا شیرده یا افراد دیابتی نباید آن را مصرف کنند!

۱۰. سیر

نوبت به داروی جادویی رسید! سیر یک ماده غذایی عالی و بی نظیر است که صدها خاصیت دارد. نباید اجازه دهید که بوی آن باعث شود از این ماده غذایی غفلت کنید. سیر به دلیل خاصیت ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد باکتری و ضد قارچی که دارد یکی از درمان‌های عالی و سریع برای بیماری‌های حلق و بینی است. در این گیاه ترکیبی فعال به نام آلیسین وجود دارد که باکتری‌های دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش را از بین می‌برد.

اگر از بوی سیر خوشتان نمیاد می‌توانید بعد از مصرف آن کمی‌چای سبز بنوشید یا یک برگ نعناع بجوید. برای استفاده از سیر در درمان فارنژیت می‌توانید یکی از دستورات زیر را انجام دهید:

• چند قطره روغن سیر را به یک چهارم فنجان آب گرم اضافه کنید و هر روز یک یا دو بار آن را غرغره کنید. این کار را ۲ الی ۳ روز متوالی انجام دهید.
• یک قاشق چای‌خوری سیر رنده شده، یک چهارم قاشق چای خوری دارچین و مقدار کمی‌فلفل کاین را درون یک فنجان آب در حال جوشیدن بریزید و در آن را ببندید و بگذارید دو دقیقه دیگر بجوشد. سپس ظرف را کنار بگذارید تا خنک شود. پس از خنک شدن آن را صاف کنید. برای کمتر کردن علائم فارنژیت این چای را دو بار در روز ، به صورت ولرم بنوشید.
• در صورتی که دهانتان با خوردن سیر تازه نمی‌سوزد، می‌توانید پوست یک حبه سیر تازه را بگیرید و آن را نصف کنید و در دهان خود قرار دهید. هر چند وقت یکبار آن را در دهانتان بچرخانید و بمکید تا آلیسین درون آن خارج شود. برای درمان سریع تر، تا چند روز این کار را انجام دهید.

نکات اضافی

• یکی از غذاهایی که برای درمان گلودرد مفید است سوپ مرغ یا سوپ پای مرغ است. پای مرغ در درمان انواع بیماری‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن معجزه می‌کند!
• در طول روز به اندازه کافی آب بنوشید؛ زیرا بدنتان در طول بیماری آب از دست می‌دهد.
• می‌توانید از یک دستگاه بخارساز استفاده کنید یا یک ظرف آب بر روی بخاری بگذارید و بخار آن را استنشاق کنید تا گلویتان خشک نشود.
• از استفاده از دخانیات و یا قرار گرفتن در معرض دود آن خودداری کنید؛ زیرا التهاب گلویتان را بیشتر می‌کند.
• همیشه یادتان باشد باید به اندازه کافی استراحت کنید تا بدنتان بتواند خودش را درمان کرده و با بیماری‌ها مبارزه کند.